بررسی ساختار مکانی راش و بلوط در یک جنگل آمیخته (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)

برای کسب اطلاعات مربوط به تنوع زیستی و به‌منظور مدیریت صحیح جنگل به شاخص‌هایی نیاز است که بتوانند با صرف کم‌ترین هزینه و زمان اطلاعات کافی را در رابطه با وضعیت فعلی ساختار جنگل و تغییرات آن ارایه دهند. در این پژوهش، ضمن معرفی برخی از شاخص‌های ساختار مکانی، ساختار گونه‌های راش و بلوط در بخش گرازبن جنگل خیرود مورد بررسی قرار گرفت. شاخص‌های به‌کار رفته در این پژوهش عبارتند از شاخص زاویه یکنواخت، شاخص اختلاط گونه‌ای، شاخص ابعاد قطر برابر سینه و شاخص اختلاف قطر برابر سینه که به بررسی موقعیت مکانی، چیدمان گونه‌های مختلف و وضعیت قطری بین درختان همسایه می‌پردازند. به این منظور با استفاده از نرم‌افزار (ver.1.3) Crancod تعداد 2149 گروه ساختاری راش و 357 گروه ساختاری بلوط بررسی شد. میانگین شاخص‌های ذکر شده برای گونه راش به‌ترتیب برابر با 58/0، 27/0، 53/0 و 45/0 و برای گونه بلوط به‌ترتیب برابر با 57/0، 74/0، 56/0 و 37/0 محاسبه گردید. شاخص اختلاط گونه‌ای، به‌خوبی نشان‌دهنده اختلاف دو گونه راش و بلوط می‌باشد، در حالی‌که شاخص‌های دیگر دارای ارزش‌هایی تقریباً یکسان می‌باشند. همچنین به‌منظور کمی‌سازی اختلاف ساختار بین دو گونه راش و بلوط از الگوریتم اختلاف مطلق استفاده گردید؛ که مقدار آن برای شاخص‌های یاد شده به‌ترتیب برابر با 8/8، 3/59، 2/6 و 2/19 درصد محاسبه شد. به‌علت توانایی این شاخص‌ها در نشان دادن تغییرات ساختار یک توده در طی زمان‌های مختلف و همچنین امکان مقایسه آن با توده‌های دیگر می‌توان از این شاخص‌ها به‌عنوان یک ابزار مناسب برای مدیریت پایدار استفاده کرد.